"Cóż tam, panie, w... Ibuk Libra" - Nauczyciele nauczycielom. Przestrzenie edukacji

Ibuk Libra - przegląd literatury

Tym razem w cyklu „Cóż tam, panie, w… Ibuk Libra” zapraszamy do lektury książki „Nauczyciele nauczycielom. Przestrzenie edukacji” dostępnej w wirtualnej czytelni Ibuk Libra. Publikacja pod redakcją Marty Mamet-Michalkiewicz jest pokłosiem współpracy nauczycieli akademickich z nauczycielami szkół podstawowych i ponadpodstawowych województwa śląskiego w ramach projektu Śląska Szkoła Ćwiczeń. Zawiera artykuły dotyczące kondycji współczesnej szkoły i edukacji oraz roli pedagoga jako osoby, która działa nie tyle w szkole, ile w drodze z i do szkoły.


Według autorów szkoła powinna być apolityczna i musi uwolnić się od nachalnych państwowych programów. Istnieje ryzyko, że „walka o dusze młodzieży” doprowadzi do ścisłej kontroli nad szkołami. Zastąpienie platońskiej „troski o dusze”, czyli opiekuńczości i towarzyszenia - „walką”- wprowadza chęć dominacji. Stanowi ona wielkie zagrożenie. Władza edukacyjna nie skupia się na kształceniu. Jej celem jest „fabrykacja sprawnego funkcjonariusza pewnej profesji i niezbyt dociekliwego uczestnika życia publicznego.
Do przestrzeni edukacyjnej należy włączyć filozofię dialogu, w której centrum zainteresowania jest człowiek („Ja”) i relacja z drugim człowiekiem („Innym/”Drugim”). Fundamentem filozofii dialogu jest zwrócenie się do „Innego” i poszanowanie „Innego”, nawet jeśli jest on przeciwnikiem. W przestrzeni wychowawczej taka postawa wymaga od nauczyciela otwarcia na drugiego, szacunku do jego osobowości i podmiotowości. Uczniowie nie stanowią przedmiotu edukacji, są jej podmiotem. Tworzą wraz z nauczycielami żywy organizm żyjący w symbiozie z rodzicami i otoczeniem. Relacyjne podejście do ucznia i dialogiczna postawa nauczyciela są najwłaściwsze do stworzenia odpowiednich warunków do kreatywnego rozwoju uczniów.
Ścieżka edukacyjna powinna wzmacniać w dziecku osiem kompetencji. Są to : ciekawość, kreatywność, krytycyzm, komunikacja, współpraca, współczucie, opanowanie i obywatelstwo. Te same kompetencje muszą posiadać również pedagodzy. Zasadne jest zatem prowadzenie przez szkoły, szkoły wyższe i uniwersytety platform wymiany myśli i doświadczeń, udzielanie sobie wsparcia w postaci superwizji, inicjowanie przepływu kadry i organizowanie wizyt studyjnych w poszczególnych placówkach.
Rewolucja w kształceniu powinna również objąć przyszłych nauczycieli, dzięki którym szkoła stałaby się zorientowana na humanizację. „Lekcje, wykłady, kursy, media wymagają nasycenia głębokimi kulturowymi inspiracjami bardziej niż zestawami informacji ; miękkimi i ciepłymi wartościami oraz dyspozycjami do współpracy w większym stopniu niż kryteriami skuteczności i nastawieniem na rywalizację – tak, aby po kontakcie z tymi formami ludzie wychodzili etycznie wrażliwsi i intelektualnie mądrzejsi”.

Netografia:
Red. Mamet-Michalkiewicz, Marta. Nauczyciele - nauczycielom. Przestrzenie edukacji [baza danych online] Katowice: Uniwersytet Śląski, 2022 [dostęp: 13 12 2022]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nauczyciele---nauczycielom-przestrzenie-edukacji-marta-mamet-michalkiewicz-279062. doi: 10.31261/PN.4141
 
Polecamy również z zasobów Biblioteki:
  1. Design thinking dla edukatorów/ Piotr Grocholiński, Monika Just, Małgorzata Kołodziejczak, Beata Michalska-Dominiak, Agnieszka Michalska-Żyła. - Wydanie pierwsze.  - Warszawa : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021.
    GL 51960, GK 54835
  2. Kreatywne szkoły : oddolna rewolucja, która zmienia edukację / Ken Robinson, Lou Aronica ; przełożył Aleksander Baj. - Kraków : Wydawnictwo Element, 2015.
    GK 52435, GL 49812, GP 113127
  3. Nowe cyfrowe dzieciństwo : jak wychowywać dzieci, by radziły sobie w usieciowionym świecie / Jordan Shapiro ; przełożyła Ewa Pater-Podgórna. - Warszawa : Wydawnictwo Mamania, copyright 2020.
    GK 54229, GL 51632, GP 114974
  4. Szkoła jako przestrzeń uznania / Mirosława Nowak-Dziemianowicz. - Wydanie I.  - Warszawa : PWN, 2020.
    GP 115325
  5. Szkoła memów : w stronę dydaktyki ewolucyjnej / Marek Kaczmarzyk. - Gliwice : "Element", 2018.
    GK 54406
  6. Ty, twoje dziecko i szkoła : znajdź drogę do najlepszej edukacji / Ken Robinson & Lou Aronica ; przełożyła Dorota Pomadowska. - Gliwice : "Element", 2018.
    GK 54209
  7. Uchwycić Żywioł : o tym, jak znalezienie pasji zmienia wszystko / Ken Robinson [oraz] Lou Aronica ; przeł. Aleksander Baj. - Kraków : DAS Polska Jolanta Baj. Wydawnictwo Element. Oddział, 2012.
    GP 110804
  8. Ucząca się szkoła : od rozwoju jednostek do rozwoju wspólnoty / pod red. Grzegorza Mazurkiewicza. - Kraków : Uniwersytet Jagielloński, 2015.
    GP 108434, GP 108435
  9. Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego / Bogusław Śliwerski, Michał Paluch. - Wydanie I.  - Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2021.
    GK 54645, GP 116026

Autor: Barbara Bak