Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Przemyślu

Święto państwowe wprowadzone na mocy Ustawy Sejmu RP z 20 lutego 2004 roku.

Wybór dnia 2 maja nie był przypadkowy – chodziło o dzień, w którym Polakom towarzyszą refleksje o szczytnych kartach historii Polski, jak np. zdobycie przez polskich żołnierzy w 1945 roku stolicy Niemiec i umieszczenie biało-czerwonej flagę na Reichstagu w Berlinie.

Celem  święta jest wzbudzenie szacunku do polskich symboli narodowych: hymnu, godła i oczywiście flagi.

Symbole te reprezentują Polskę i Polaków oraz odzwierciedlają cechy, odrębności i tradycje narodowe. Wyróżniają nas spośród narodów świata, chociaż od nich nie odrywają. Zawsze były silnie związane z losami naszej ojczyzny. W trudnych latach walki o niepodległość rozbudzały w sercach Polaków tęsknotę za własnym krajem i wolnością. Były wręcz synonimem wolności, prawa do niepodległego bytu, do fizycznego istnienia narodu. Potęgowały wolę walki. Zrośnięte nierozerwalnie z przeszłością i współczesnością wymagają od nas najwyższego szacunku i szczególnej ochrony.

Znajomość hymnu jest rękojmią poczucia przynależności do określonego narodu. Wybór pieśni spośród kilkunastu pretendujących do rangi hymnu, czyni z tej jednej jedynej syntezę narodowości.

Pierwszym, najstarszym hymnem polskim była pieśń staropolska „Bogurodzica”, która wzrosła do tej rangi w pierwszej połowie XV wieku.

W dobie oświecenia, ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski, pragnąc świeckiego hymnu państwowego, zdecydował uczynić hymnem utwór Ignacego Krasickiego „Hymn do miłości Ojczyzny”. Jednak pieśń ta, mimo głębokiego przesłania, nie zdołała porwać szerokiego ogółu społeczeństwa polskiego.

W 1797 roku, we włoskim mieście Reggio, powstała „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, dziś bardziej znana pod tytułem „Mazurek Dąbrowskiego”. Pieśń ta od razu stała się symbolem jedności narodowej, a jej treść okazała się niezniszczalna i ponadczasowa. Tępiona i prześladowana przez zaborców, z coraz większym entuzjazmem śpiewana była przez Polaków.

Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości „Mazurek Dąbrowskiego” stał się hymnem odzyskanego państwa polskiego, co zostało oficjalnie zatwierdzone Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w  26 lutego 1927 roku.

Wizerunek ten na stałe wrósł w świadomość narodową Polaków jako symbol siły, męstwa, władzy i majestatu Rzeczypospolitej. Stał się znakiem jedności, żywym przejawem rosnącej świadomości narodowej, dowodem ożywania uczuć patriotycznych. Jako symbol państwa i narodu towarzyszył wojskom królewskim w walce z najeźdźcami, był przedmiotem dumy i uwielbienia. Górując nad bitewnym polem dodawał otuchy i siły.  Potężny, biały ptak symbolizował odwagę, królewskość, bohaterstwo oraz czystość dążeń narodu i państwa.
Biel orła polskiego oznaczała dobro, czerwień tarczy – dojrzałość.
Od 1295 roku znak Orła Białego na czerwonym tle stał się oficjalnym godłem herbowym Państwa Polskiego. Wizerunek ten na przestrzeni dziejów wielokrotnie zmieniał kształt i znaczenie.
Historia naszego godła jest historią naszej ojczyzny. Od biorących swój początek w legendzie o Lechu, poprzez historycznie udokumentowane orły patronujące Piastom w dziele jednoczenia państwa i prowadzące do boju królewskie orły Jagiellonów do tych, które towarzyszyły walczącym Polakom na bolach bitewnych całego świata podczas kolejnych wojen.

Wiadomo, że już pierwszy oficjalny wizerunek godła Polski zawierał te barwy – według wierzeń pradawnych Słowian biel orła symbolizowała czystość i nieskazitelność moralną, zaś czerwień tarczy ogień, odwagę i waleczność.
Od 1295 roku chorągiew królewska towarzyszyła wszystkim ważniejszym wydarzeniom politycznym. Podczas bitew chorągwie chronione były przez doborowych wojowników. Ochrona sztandaru stanowiła podstawowy obowiązek każdego rycerza. Tak było m. in. podczas bitwy pod Grunwaldem, w czasie wielkich walk XVI i XVII-wiecznych czy w Powstaniu Kościuszkowskim, broniącym Ojczyzny przed ostatecznym upadkiem.
Po raz pierwszy w historii Sejm oficjalnie zajął się sprawą ustalenia „barw narodowych” w czasie Powstania Listopadowego. Uchwałą z dnia 7 lutego 1831 roku ustanowił tradycyjną biało-czerwoną barwę narodową.
Odtąd biel i czerwień jeszcze mocniej wplecione zostały w historię państwa i narodu polskiego oraz życie wszystkich Polaków, stając się wartością ogólnonarodową.