„…jeśli człowiek ratuje jedno życie,
to jest tak, jak gdyby uratował cały świat” [Talmud Babiloński, Sanhedryn, 37a]
Irena Sendlerowa, Ulmowie z Markowej, Franciszek Banasiewicz, Zofia Kossak – Szczucka, siostry Podgórskie - to tylko niektóre z osób, które w czasie II wojny światowej, z narażeniem własnego życia ratowały od śmierci przedstawicieli prześladowanego przez Niemców narodu żydowskiego. Za swoje bezgraniczne poświęcenie otrzymali tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata - honorowe odznaczenie przyznawane przez Państwo Izrael na podstawie decyzji Instytutu Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Wśród „uznanych” przez Instytut Sprawiedliwych najliczniejszą grupę stanowią Polacy (6992). Jednak ilu było naprawdę im podobnych - cichych bohaterów, których nazwisk z powodu braku świadków nie znamy, już się być może nigdy nie dowiemy. To właśnie dla uczczenia pamięci o tych znanych i nieznanych, lecz zawsze pełnych heroizmu ludziach, ustanowiono Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką /24 marca/.
Zachęcamy wszystkich do pogłębiania swojej wiedzy na temat Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej w oparciu o materiały dostępne na stronach:
https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/49198,Polacy-Ratujacy-Zydow-materialy-edukacyjne-IPN.html
https://muzeumulmow.pl/pl/ratujacy/
https://sprawiedliwi.org.pl/
https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/polacy-ratujacy-zydow
Jednocześnie przypominamy o możliwości korzystania z naszych zbiorów za pomocą usługi elektronicznego zamawiania skanów fragmentów książek lub artykułów z czasopism z wysyłką na adres mailowy czytelnika lub do pobrania w prywatnej chmurze. Oto wybrane pozycje polecane w omawianym temacie:
- Dziewczyny sprawiedliwe : Polki, które ratowały Żydów/ Herbich Anna.- Kraków : Znak Horyzont, 2019
- Markowskie bociany : opowieść o bohaterskiej Rodzinie Wiktorii i Józefa Ulmów/ Szulikowska Maria .- Przemyśl : Wydawnictwo Archidiecezji Przemyskiej, 2017
- Ofiara sprawiedliwych : Rodzina Ulmów - oddali życie za ratowanie Żydów/ Szpytma Mateusz, Szarek Jarosław .- Kraków : "Rafael", 2004
- Polacy ratujący Żydów : historie niezwykłe/ Sudoł Tomasz.- Warszawa : "Neriton", 2014
- Polacy ratujący Żydów : słownik/ Hera, Janina .- Warszawa : "Neriton", 2014
- Polacy ratujący Żydów na Rzeszowszczyźnie w latach 1939-1945= Poles rescuing Jews in the Rzeszów Region in the years 1939-1945/ Rzeszów : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział, 2011
- Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej/ Rzeszów : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2015
- Polacy ratujący Żydów w latach II wojny światowej/ Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008
- Pomoc Polaków dla ludności żydowskiej na Rzeszowszczyźnie : 1939-1945/ Rączy Elżbieta.- Rzeszów : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008
- Sprawiedliwi : jak Polacy ratowali Żydów przed Zagładą/ Górny Grzegorz .- Izabelin-Warszawa : "Rosikon Press", 2013
- Ten jest z ojczyzny mojej : Polacy z pomocą Żydom 1939-1945/oprac. Władysław Bartoszewski, Zofia Lewinówna.- Kraków : "Znak", 1966
- Ustna harmonijka : relacje Żydów, których uratowali od Zagłady Polacy/ Warszawa : Niezależne Wydawnictwo Polskie, 2000
- Za to groziła śmierć : Polacy z pomocą Żydom w czasie okupacji/red. Władysława Smólskiego.- Warszawa : "Pax", 1981
Serdecznie zapraszamy.