25 stycznia 2018 roku w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. J.G. Pawlikowskiego w Przemyślu odbyło się spotkanie historyczne, zorganizowane w ramach X Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. Inicjatorem i koordynatorem podkarpackich obchodów jest Zakład Historii i Kultury Żydów w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego z dr hab. prof. UR Wacławem Wierzbieńcem na czele.
W tym roku w organizację tego wojewódzkiego projektu włączyło się około 300 podmiotów (lokalnych samorządów, parafii, stowarzyszeń, szkół, bibliotek, muzeów itp.) z ponad 60 miejscowości, w tym również, po raz pierwszy, nasza biblioteka.
Honorowy patronat nad Obchodami objął Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego, zaś wydarzeniom odbywającym się w Przemyślu i powiecie przemyskim dodatkowo patronowali Robert Choma – Prezydent Miasta Przemyśla oraz Jan Pączek – Starosta Przemyski.
Nadrzędnym celem wszystkich przedsięwzięć zorganizowanych w ramach Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu było uczczenie pamięć o żydowskich ofiarach Holokaustu oraz przybliżenie mieszkańcom Podkarpacia historii i kultury Żydów, którzy niegdyś licznie zamieszkiwali nasz region, ubogacając go swoją kulturą i przyczyniając się do jego rozwoju. Spotkaniu, zorganizowanemu przez naszą bibliotekę, przyświecał ponadto cel kształtowania postaw patriotycznych dzieci i młodzieży oraz dumy z historii swojego państwa i narodu.
Dlatego program konferencji zorganizowanej przez PBW w Przemyślu składał się z dwóch bloków tematycznych. W pierwszym znalazły się następujące punkty: prezentacja pt. Zarys historii Żydów w Przemyślu /Józefa Kostek – Społeczny Komitet Pamięci im. Mojżesza Schorra w Przemyślu/, prelekcja pt. Z kart historii mojej przemysko-dynowskiej rodziny /David Ringler – potomek przemyskich Żydów, Izrael/, pokaz filmu przygotowanego przez uczniów ZSU-HiG w Przemyślu Materialne i niematerialne ślady ludności żydowskiej w Przemyślu, emisja fragmentu programu TVP POLONIA Renia Spiegel i ogłoszenie wyników międzynarodowego konkursu poetyckiego dla młodzieży polskojęzycznej, zorganizowanego przez Fundację im. Reni Spiegel. Ten ostatni punkt zrealizował Hubert Kurek, występujący w imieniu w/w fundacji oraz Tomasza Magierskiego – reżysera powstającego właśnie filmu o Reni – młodej przemyskiej Żydówce zamordowanej w przez Niemców w 1942 roku.
Druga część spotkania poświęcona była bohaterskim przemyślanom ratującym Żydów w czasie II wojny światowej oraz prezentacji najciekawszych osiągnięć szkół biorących udział w przygotowaniu uczniów do Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci i Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu. W programie tego bloku znalazły się następujące punkty: referat nt. Przemyślanie ratujący Żydów w czasie zagłady /Katarzyna Kostecka – MNZP/, występ krasomówczy Siostry Podgórskie /Remigiusz Maciewicz – uczeń klasy VI Zespołu Szkół w Ostrowie/, Fusia - opowieść o bohaterskich przemyślankach ratujących Żydów (teatrzyk Kamishibai) /M. Lach i Agnieszka Mazur – nauczycielki z SP nr 1 w Przemyślu/ oraz otwarcie wystawy prac plastycznych uczniów SP nr 1 w Przemyślu Historia i kultura przemyskich Żydów w plakacie. Na zakończenie uczestnicy wysłuchali fragmentów listu Moje dziedzictwo, moja podróż, mój Przemyśl od Ani Bień – emigrantki, córki przemyskich Żydów, która latem ubiegłego roku, szukając własnych korzeni i śladów przodków kilka miesięcy spędziła w naszym mieście. W piśmie skierowanym do słuchaczy podzieliła się swoimi wspomnieniami i uczuciami związanymi z tym pobytem.
W konferencji wzięło udział ok. 120 osób, wśród których byli uczniowie i nauczyciele ZSU-HiG w Przemyślu, SP Nr 1 w Przemyślu, Zespołu Szkół w Ostrowie oraz klas gimnazjalnych SP Nr 14 w Przemyślu, zainteresowani tematem mieszkańcy miasta oraz goście honorowi:
- Małgorzata Majka – Onyszkiewicz - Pełnomocnik Wojewody Podkarpackiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych,
- Renata Kochanowicz - Wydział Edukacji UM w Przemyślu,
- Bernadeta Jasińska - Kierownik przemyskiego oddziału Wydziału Jakości i Zarządzania Edukacją KO w Rzeszowie,
- Mateusz Mróz - Doktorant w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego,
- Stanisław Januś - Prezes Podkarpackiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego,
- Jan Jarosz - Dyrektor Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej,
- dr Zofia Bator- nauczyciel konsultant PCEN w Przemyślu,
- Zbigniew Tomusiak - Prezes Zarządu Oddziału ZNP w Przemyślu,
- Edward Misztal - Przewodniczący Regionalnej Sekcji Oświaty NSZZ "Solidarność" POiW w Lubaczowie,
- Krzysztof Kocyła - Komisja Międzyzakładowa NSZZ Solidarność Pracowników Oświaty i Wychowania w Przemyślu,
- Bogusława Pieczyńska - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Przemyśla i Regionu.
Jako organizatorzy pragniemy podziękować wszystkim uczestnikom spotkania, a w szczególności prelegentom, którzy zechcieli poświęcić swój czas i podzielić się ze słuchaczami swoją wiedzą. Zdajemy sobie sprawę, że bez Państwa pomocy, nasza konferencja nie mogłaby się odbyć. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy.
Na zakończenie pragniemy wyrazić nadzieję, iż udział w omawianym spotkaniu przyczynił się do poszerzenia wiedzy historycznej słuchaczy oraz wpłynął na kształtowanie postawy tolerancji, empatii i postaw patriotycznych zgromadzonej młodzieży.
Tekst: Elżbieta Krupa
Fot.: Marta Głogowska
