„Jest mi smutno, że muszę umierać.
Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba”
Danuta Siedzikówna „Inka”
1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Z tej okazji Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. J. G. Pawlikowskiego w Przemyślu Filia w Przeworsku zorganizowała w dniu 27 lutego 2018 r. uroczystą prelekcję na temat „Danuta Siedzikówna "Inka" (1928-1946)”, którą wygłosił pan Zenon Fajger, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Prelekcję poprzedził i ubogacił montaż słowno-muzyczny „Ku czci Żołnierzy Wyklętych”, w wykonaniu uczniów i wychowanków Szkoły Podstawowej im. Św. Brata Alberta w Studzianie.
Montaż słowno- muzyczny poświęcony był pamięci tych, którzy po 1944 roku nie pogodzili się z nową okupacją sowiecką oraz wprowadzonym systemem komunistycznym w rzekomo wolnej już Polsce. Żołnierze Niezłomni do końca pozostali wierni Bogu oraz Ojczyźnie i za tę postawę wielu zapłaciło najwyższą cenę, cenę życia. Uczniowie na scenie z przejęciem recytowali i śpiewali starannie na tę okazję wybrane fragmenty utworów poetyckich, poświęconych skazanym przez władze PRL na niepamięć uczestnikom powojennej konspiracji niepodległościowej.
W drugiej części spotkania pan Zenon Fajger w interesujący sposób zaprezentował życie Danuty Siedzikówny, w czasie wojny znanej pod pseudonim „Inka”. Danuta Siedzikówna urodziła się 3 września 1928 r. w Guszczewinie koło Narewki. Wychowała się w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Ojciec Danuty w 1940 r. został aresztowany przez NKWD i zesłany na Sybir. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski przedostał się do armii tworzonej przez gen. Władysława Andersa, zmarł w Teheranie w 1943 r. Matka Inki współpracowała z Armią Krajową. Po aresztowaniu i ciężkim śledztwie na Gestapo, została zamordowana w 1943 r. Po śmierci rodziców Inka, mając zaledwie 15 lat, wraz z siostrą wstąpiła do AK, gdzie odebrała przeszkolenie medyczne. Działała jako sanitariuszka w 4. szwadronie odtworzonej na Białostocczyźnie 5 Wileńskiej Brygady AK, a w 1946 w 1 szwadronie Brygady, który działał na Pomorzu. W 1946 r. została wysłana do Gdańska po zaopatrzenie medyczne dla szwadronu. 20 lipca została aresztowana przez funkcjonariuszy UB i osadzona w więzieniu. Po ciężkim śledztwie 3 sierpnia skazana została na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku. Wyrok wykonano 28 sierpnia 1946 r. Wraz z nią śmierć poniósł oficer wileńskiej AK ppor. Feliks Selmanowicz "Zagończyk". Aż do 2014 r. miejsce spoczynku Inki pozostawało nieznane.
Montaż słowno- muzyczny oraz prelekcję z zainteresowaniem obejrzeli i wysłuchali uczniowie, nauczyciele, harcerze oraz mieszkańcy Przeworska. Spotkanie poświęcone działaniom powojennego podziemia była dla wszystkich cenną lekcją historii.
Anna Szewczyk
