80. rocznica katastrofy nad Gibraltarem

Rocznice i Święta

80. rocznica katastrowy nad Gibraltarem.
Śmierć gen. Władysława Sikorskiego - 4 lipca 1943 r.

Trumna z ciałem gen. Sikorskiego podczas wystawienia w katedrze na Gibraltarze. Autor nieznany Narodowe Archiwum Cyfrowe, Sygnatura 18-97-1, źródło wikipedia.org
Trumna z ciałem gen. Sikorskiego podczas wystawienia w katedrze na Gibraltarze.
Autor nieznany. Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura 18-97-1. Źródło: wikipedia.org

Generał Władysław Sikorski przeprowadzał inspekcję Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie. Droga powrotna do Londynu wiodła przez Gibraltar. Tam też doszło do wypadku samolotu, którym podróżował (amerykański samolot bombowy Liberator B-24 numer AL 523).

Kilkanaście sekund po starcie (ok. godziny 23:06 czasu lokalnego) maszyna uderzyła o taflę wody w wyniku- jak podano po wydarzeniu- zablokowania steru wysokości. W wypadku śmierć poniosła także m.in. córka generała, szef sztabu Naczelnego Wodza- Tadeusz Klimecki oraz szef III Oddziału Operacyjnego Sztabu Naczelnego Wodza płk. dypl. Andrzej Marecki. Uratował się jedynie czeski pilot Eduard Prechal. Ciał niektórych osób nigdy nie odnaleziono. Pogrzeb gen. Sikorskiego odbył się w Newark w Wielkiej Brytanii 16 lipca 1943 r.

Dopiero po pięćdziesięciu latach szczątki gen. Sikorskiego przewieziono do Polski, gdzie 17 września 1993 r. z honorami zostały pochowane w krypcie św. Leonarda w podziemiach katedry na Wawelu.

Sikorski był postacią nietuzinkową i wiele znaczącą dla sprawy polskiej poza granicami okupowanej ojczyzny. Wypracował Polakom nie najgorszą pozycję wyjściową do powojennych rokowań, stawiając ją wśród najbardziej zaangażowanych w wojnę państw koalicji.

Władysław Sikorski odznaczony był m.in.: orderem Virtuti Militari kl. II i V, Polonia Restituta kl. I i III, Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz pośmiertnie Orderem Orła Białego.


Wybrane źródła informacji:

  • Generał Władysław Sikorski / Jerzy Majka. - Rzeszów : "Libra", 2007.
    Przemyśl GP 103736
  • Od Gibraltaru do Wawelu : pamięci generała Sikorskiego / oprac. Andrzej Krzysztof Kunert, Rafał E. Stolarski, Zygmunt Walkowski. - Warszawa : Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2010.
    Jarosław 1J 56095
  • Tragiczny lot generała Sikorskiego : fakty i dokumenty / Wacław Subotkin. - Szczecin : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986.
    Przemyśl GP 72282
  • Zamach: tropem zabójców generała Sikorskiego / Tadeusz Kisielewski. - Wyd. 1, dodr. - Poznań : "Rebis", 2006.
    Przemyśl GP 93669
  • Portal Historyczny dzieje.pl
  • Polskie Radio - słuchowiska nt. katastrofy 
  • Katastrofa lotnicza w Gibraltarze – infografika
  • Tajemnica katastrofy na Gibraltarze – słuchowiska

Autor: Izabela Pelc