Pacyfikacja Michniowa, lipiec 1943. Fot. IPN, źródło: ipn.gov.pl
12 lipca 1943 r. niemieccy okupanci rozpoczęli pacyfikację wsi Michniów w woj. świętokrzyskim. Mieszkańcy tej miejscowości za pomoc niesioną partyzantom zostali w ciągu dwóch dni w okrutny sposób wymordowani, a miejscowość została spalona. Datę tych wydarzeń uznano za symboliczny dzień pamięci męczeństwa mieszkańców polskich wsi.
Nawiązując do tych tragicznych wydarzeń z 1943 r., w hołdzie mieszkańcom polskich wsi za ich patriotyczną postawę w czasie II wojny światowej, Sejm 29 września 2017 r. ustanowił 12 lipca świętem państwowym. 12 października 2017 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę tworzącą nowe święto.
Wieś polska mimo grożących represji i prześladowań wykazywała się patriotyczną postawą przez cały okres II wojny światowej. Jej mieszkańcy wchodzili w skład wielu ugrupowań konspiracyjnych. Wieś żywiła mieszkańców miast i oddziały partyzanckie, udzieliła schronienia Polakom wysiedlonym ze swoich siedzib przez okupanta, przechowywała ukrywających się Żydów. Za tą patriotyczną postawę zapłaciła ogromną cenę. W czasie wojny Niemcy i ich kolaboranci spacyfikowali ponad 800 wsi znajdujących się w obecnych granicach Polski, jak również wiele wiosek na Kresach Wschodnich, choć tu dokładna liczba nadal jest nieznana.
Wybrane źródła informacji:
- Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1939-1945). T. 3, Wieś polska między dwoma totalitaryzmami / pod red. nauk. Janusza Gmitruka, Ewy Leniart ; Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Rzeszowie. - Warszawa : Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2009.
Przemyśl GP 104737, Lubaczów GL 48011, Jarosław 1J 54945 - Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944-1989). 4, Między apologią a negacją / pod red. nauk. Janusza Gmitruka, Ewy Leniart ; Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Rzeszowie. - Warszawa : Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2010.
Przemyśl GP 104738, Lubaczów GL 48012, Jarosław 1J 54946. - Hitlerowski terror na wsi polskiej : 1939-1945 : zestawienie większych akcji represyjnych / oprac. Czesław Madajczyk, przy współudziale Stanisławy Lewandowskiej ; Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965.
Przemyśl GP 52175, Lubaczów GL 9354 - Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945 / Józef Fajkowski, Jan Religa. - Warszawa : "Książka i Wiedza", 1981.
Przemyśl GP 59465, Jarosław1J 37869, Lubaczów GL 27652, Przeworsk GK 24552 - Kuryer Kielecki, 10.07.2019. Numer poświęcony represjom niemieckim i eksploatacji wsi polskiej podczas II wojny światowej - plik PDF
