Ogród Sprawiedliwych w Warszawie. Autor zdjęcia: Adrian Grycuk.
Licencja: Creative Commons. Źródło: https://pl.wikipedia.org
Święto zostało wprowadzone 10 maja 2012 na wniosek Parlamentu Europejskiego. Upamiętnia osoby ratujące Żydów w czasie Holokaustu oraz te, które wyraziły sprzeciw wobec dwóch totalitaryzmów XX wieku- nazizmowi i komunizmowi. Dzień pamięci honoruje także ofiary ludobójstw oraz innych zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w XX oraz XXI wieku.
6 marca został wybrany jako rocznica śmierci Mosze Bejskiego- współtwórcy pojęcia „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” oraz założyciela Ogrodu Sprawiedliwych w Jerozolimie.
Tytuł Sprawiedliwego wśród Narodów Świata nadaje Sąd Najwyższy Izraela w imieniu Państwa Izrael i narodu żydowskiego osobom nie będącym Żydami, które ryzykowały życiem, by ocalić Żydów z Holokaustu.
Wśród 6 992 Sprawiedliwych największą grupę stanowią Polacy. Wsród uhonorowanych za ratowanie Żydów podczas wojny, znajdują się m.in. Władysław Bartoszewski, Julian Grobelny i Zofia Kossak-Szczucka z Rady Pomocy Żydom „Żegota”, Mieczysław Fogg- piosenkarz, który ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę Ignacego Singera, Jan Dobraczyński- pisarz, Aleksander Kamiński- autor Kamieni na szaniec, Jan Karski, Czesław Miłosz, który udzielił pomocy rodzinie Seweryna Trossa, Józef i Wiktoria Ulmowie, których cała rodzina została rozstrzelana za ukrywanie Żydów, Rudolf Weigl- profesor biologii z Lwowa, który uratował dziesiątki osób, zatrudniając ich w swoim Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami.
Wybrane źródła informacji:
- Światło ukryte w mroku / Sharon Cameron ; przełożyła [z ang.] Urszula Gardner. - Białystok : Wydawnictwo Kobiece, 2020.
Przemyśl GP 114799 - Cena: w poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie / Anna Bikont. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2022.
Przemyśl GP 117007 - Księga sprawiedliwych / Michał Grynberg.- Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993.
Przemyśl GP 85907 - Praca z trudną pamięcią w społecznościach lokalnych. Polsko-ukraińska wymiana doświadczeń
- Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych - konferencja prasowa - Warszawa, 6 marca 2017 r.
- Instytut Pamięci Narodowej - Lekcja o Irenie Sendlerowej
