Wnętrze jednej z sal Biblioteki Polskiej w Paryżu. Źródło: Biblioteka Narodowa
Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu, to jednocześnie historia polskiej obecności nad Sekwaną od czasów Wielkiej Emigracji do czasów współczesnych. Popowstaniowi wygnańcy wwieźli do Francji swoje książki oraz dokumenty osobiste, które były wyjątkowymi pamiątkami po utraconej Ojczyźnie. Od początku tworzono biblioteki związane z powstającymi instytucjami oraz towarzystwami zakładanymi na rzecz Polaków. Istniały też księgozbiory powstające w miejscu osiedlania się powstańców. Zasoby te miały zaspokajać potrzeby emigrantów, którym brakowało wiadomości o Polsce. Prężnie rozwijały się biblioteki przy Towarzystwie Literackim i Towarzystwie Naukowej Pomocy i to ich zbiory stały się podwaliną do utworzenia jednej wspólnej instytucji. Pierwszym, który wzywał do połączenia emigracyjnych księgozbiorów był Karol Sienkiewicz, wspomagany przez Juliana Ursyna Niemcewicza. Debaty pomiędzy członkami Towarzystw trwały wiele miesięcy. Ścierały się dwie koncepcje funkcjonowania nowej biblioteki. Ludwik Plater proponował powstanie tworu będącego luźną federacją dotychczasowych księgozbiorów, natomiast Karol Sienkiewicz optował za scentralizowaną i złączoną w jedno instytucją. Ostatecznie w mieszkaniu Ludwika Platera, 24 listopada 1838 roku, Towarzystwo Literackie wraz z Wydziałami Historycznym i Statystycznym oraz Towarzystwo Pomocy Naukowej postanowiły połączyć zebrane przez siebie książki w jednym lokalu w Paryżu i utworzyć z nich bibliotekę. Biblioteka Polska została „przeznaczona na własność narodową, po oswobodzeniu Polski wcieloną […] do głównej biblioteki krajowej”.
Wybrane źródła informacji:
- Strona domowa Biblioteki Polskiej w Paryżu
- Historia Biblioteki Polskiej w Paryżu w latach 1838-1893 / Janusz Pezda. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze “Historia Iagellonica,” 2013.
- Największa na Zachodzie - Biblioteka Polska w Paryżu / Alina Siomkajło. „Studia Polonijne”. T. 26 (2005), s. 215-219 (Reprodukcja cyfrowa dostępna na terminalach Academiki).
