Pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej Obojga Narodów, 1772
Autor: Occur. Licencja: CC BY-SA 3.0. Źródło: https://commons.wikimedia.org/
Bezpośrednim i wygodnym pretekstem dokonania rozbioru stała się nieudana próba porwania 3 listopada 1771 króla Stanisława II Augusta przez spiskowców, związanych z konfederatami barskimi. Wszystkie trzy dwory rozpętały kampanię, jakoby był to dowód na niezdolność Rzeczypospolitej do utrzymania porządku i jedności wewnętrznej oraz że jej stan anarchii jest zagrożeniem dla trzech sąsiednich państw.
W 1772 roku- motywując to całkowitym rozkładem państwa i anarchią panującą w Polsce, trzy mocarstwa zawarły w Petersburgu trzy traktaty będące zresztą wynikiem rocznej działalności dyplomatycznej najróżniejszych przetargów. Traktaty przewidywały równy podział wszystkich państw zaborczych. Traktaty rozbiorowe zostały podpisane 5 sierpnia 1772 r. przez ministrów pełnomocnych Rosji, Austrii i Prus. Na mocy tych traktatów i późniejszych rozgraniczeń Prusy otrzymały 36 tys. km² i 580 tys. mieszkańców, Austria 83 tys. km² i 2,65 mln mieszkańców, Rosja 92 tys. km² i 1,3 mln mieszkańców.
Pierwszy rozbiór zmienił geograficzno- demograficzny kształt Rzeczypospolitej, co miało konsekwencje dla obronności państwa, handlu i związków z pozostałymi prowincjami.
Wybrane źródła Informacji:
- Historia / [aut. Krzysztof Baczkowski i in.]. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1993.
- Historia Polski 1572-1795 / Urszula Augustyniak. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
- Naga prawda, czyli trzy rozbiory Polski / zil. Piotr Fąfrowicz, tekstem opatrzył Leszek Mazan. - Poznań: "Media Rodzina", cop. 2018.
- Początek końca: konfederacja barska i I rozbiór Polski / Władysław Andrzej Serczyk. - Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 2000.
- Muzeum Historii Polski
- Blisko Polski
- YouTube - Pierwszy rozbiór Polski 1772 roku
- YouTube - Lekcje historii. Pierwszy rozbiór Polski